Onderzoeksverhaal

20 januari 2021

   

(Kinder)kanker een stapje voor zijn

Kim Kampen is al een tijdje bezig met kankeronderzoek. Meer specifiek naar kinderkanker en toegespitst op bloedkanker die zich op jonge leeftijd manifesteert. De resultaten die ze daarmee geboekt heeft zijn haar inspiratie om een volgende stap te zetten.

Van het Alpe d’HuZes/KWF-fonds kreeg Kim daarvoor in 2021 financiering voor een onderzoek dat zij voor 80% uitvoert aan Maastricht University Medical Center/University Maastricht en voor de resterende 20% aan de Katholieke Universiteit Leuven. Het onderzoek heeft als titel ‘Oncogene metabole map in leukemie, de weg naar verbeterde therapeutische strategieën’.

Eetpatroon bloedkankercellen

Kim geeft graag uitleg bij deze, zeker voor leken, cryptische omschrijving. “Bij kinderen met bloedkanker hebben we al meerdere genetische afwijkingen gevonden die een veranderd eetpatroon van de bloedkankercellen veroorzaken. Door dit veranderde eetpatroon kunnen deze bloedkankercellen bepaalde bouwstoffen, de zogeheten metabolieten, zelf produceren. De cellen zijn dan niet meer afhankelijk van externe opname van deze bouwstoffen vanuit voeding. Die zelfgeproduceerde bouwstoffen zorgen ervoor dat de bloedkanker cellen niet alleen zichzelf beter kunnen vermenigvuldigen maar ook beter herstellen na schade. Dat betekent dat de kanker zich progressief ontwikkelt. En dat willen we voorkomen.”

Geneesmiddel

Er is inmiddels een bestaand geneesmiddel gevonden dat dit proces van eigen productie kan remmen. De bloedkankercellen worden geremd en aangepakt en de normale gezonde cellen lopen geen schade op. “Nu willen we graag exact weten welke patiënten een therapeutisch voordeel hebben bij gebruik van dit geneesmiddel”, vervolgt Kim. “Om deze patiënten te kunnen selecteren moeten we precies weten welke genetische afwijkingen verantwoordelijk zijn voor de productie van die schadelijke metabolieten. We onderzoeken of een verlies van een gen genaamd IKAROS/IKZF1 daarbij een rol speelt. En daarnaast testen we of we de kankerprogressie kunnen remmen met dat bestaande geneesmiddel. Uiteindelijk willen we dus patiënten kunnen selecteren op basis van de genetische afwijkingen in hun kankercellen om ze vervolgens specifieker te kunnen behandelen met minder bijwerkingen.”

Doorbraak

Kim vindt het fascinerend en een grote uitdaging om kanker een stapje voor te kunnen zijn en blijven. Dat doel ooit bereiken is haar grote passie. Daarvoor heeft ze veel interactie met behandelende artsen en probeert Kim ook klinische trials uit te voeren. “Op deze manier probeer je toch die grote doorbraak te kunnen maken in behandelingen van kanker om zo te kunnen bijdragen aan de maatschappij”, licht Kim haar motivatie toe. “Ik probeer overigens ook processen in andere ziekten te bestuderen om daar dingen van te leren die ik kan meenemen in mijn kankeronderzoek.”

Chronische ziekte

Kim weet niet of we kanker ooit de wereld uit krijgen: “Ik denk eerlijk gezegd van niet. Wel denk ik dat veel types kanker steeds meer een chronische ziekte zullen worden. Glioblastoma hersentumoren of alvleesklierkanker zijn dan specifieke types waarbij we nog maar weinig verbetering zien in de overleving van patiënten. Er moet meer geld geïnvesteerd moet worden in het onderzoeken van hergebruik van bestaande middelen voor nieuwe toepassingen en nieuwe indicaties zoals kanker. Gelukkig beseffen de overheid en liefdadigheidsfondsen dat ook steeds meer en komt er dus geld beschikbaar dat zich daar specifiek op richt.”

Het Alpe d’HuZes/KWF-fonds is zo’n fonds. “Daarom zou ik best weleens die Alpe d’Huez willen beklimmen. Maar wel lopend, dat is tenslotte één van mijn hobby’s die mij helpen ontspannen gedurende mijn onderzoek.”