In 2021 zijn tóch negen trajecten voor wetenschappelijk onderzoek gestart die vanuit het Alpe d’HuZes/KWF-fonds gefinancierd worden. Ondanks dat Alpe d’HuZes twee jaar op rij is verzet … Maar wetenschappelijk onderzoek naar kanker en naar de verbetering van kwaliteit van leven van mensen met kanker blijft nodig, ook, of juíst in coronatijd.
In een reeks artikelen stellen we de negen onderzoekers die in 2021 met hun onderzoek startten voor. De eerste is Job de Lange.
Kansrijke behandeloptie
Job (38) doet onderzoek aan het Amsterdam UMC. Zijn onderzoek richt zich op PARP-remmers in STAG2 gemuteerde tumoren, een unieke kans voor een nieuwe therapie.
Dat legt Job uiteraard graag uit: “PARP-remmers blokkeren de DNA-reparatiefactor PARP1 en kunnen gebruikt worden als therapie in bepaalde soorten kanker. De focus voor klinische toepassing van PARP-remmers ligt nu nog voornamelijk bij borstkanker en eierstokkanker. Maar het kan ook effectief zijn bij andere subtypes. Er zijn aanwijzingen dat mutaties (fouten) in het gen STAG2-cellen gevoelig kunnen maken voor PARP-remmers. STAG2-mutaties komen in veel verschillende soorten kanker voor. Hierdoor kan het gebruik van PARP-remmers in STAG2 gemuteerde tumoren voor meer patiënten een kansrijke behandeloptie zijn. Om dit effectief te kunnen toepassen, moeten we meer weten over de rol van STAG2 in de respons op PARP-remmers en op welke manier het effect van PARP-remmers in deze tumoren versterkt kan worden.”
Therapieën ontwikkelen
STAG2 heeft een rol in het functioneren van het eiwitcomplex ‘cohesin’. Cohesin vormt een soort ring, waarmee het verschillende DNA-stukken aan elkaar kan binden (‘cohesie’). Dankzij deze eigenschap kan cohesin helpen om het DNA netjes te organiseren. Dat is belangrijk om de cel goed te laten functioneren en delen. De precieze rol van STAG2 in de verschillende processen waarbij cohesin betrokken is, is nog niet helemaal duidelijk.
Naar verwachting levert het project:
- biologisch inzicht in hoe verlies van STAG2 resulteert in verhoogde gevoeligheid voor PARP-remmers
- mogelijke biomarkers die de respons op PARP-remmers kunnen voorspellen
- aangrijpingspunten om het gebruik van PARP-remmers in STAG2 gemuteerde kankercellen effectiever te maken en het risico op resistentie te minimaliseren
Doel van het project is om overtuigende aanwijzingen te hebben om therapieën, gebaseerd op PARP-remmers, verder te ontwikkelen voor behandeling van tumoren met STAG2-mutaties.
Optimistisch
Met Jobs motivatie om dit doel te bereiken zit het wel goed: “Kanker raakt zo ontzettend veel mensen, ook in mijn omgeving. Een steentje bijdragen om daar iets aan te doen is prachtig. Kankeronderzoek, waarbij je erachter wil komen wat er gebeurt als cellen ontsporen, betekent ook dat je moet begrijpen hoe een gezonde cel functioneert. Dit fascineert mij enorm, en het is ook relevant voor het begrijpen van andere, meer zeldzame, genetische aandoeningen.”
Niemand meer dood aan kanker, dat is de missie van Alpe d’HuZes. Hoe realistisch is dat? Job: “Ik zie dat er veel vooruitgang wordt geboekt. Daarom ben ik wel optimistisch dat we dit ooit gaan bereiken. Door de grote verschillen tussen de diverse vormen van kanker – niet alleen wat betreft de plek in het lichaam waar de kanker is ontstaan, maar vooral ook de specifieke combinatie van genetische fouten in de tumorcellen – kan de beste behandeling per patiënt verschillen. Dankzij wereldwijd onderzoek en vele donateurs kunnen we steeds beter in kaart brengen welke kenmerken relevant zijn om te voorspellen hoe een tumor reageert op bepaalde behandelingen. Zo kan op basis van die kenmerken de beste behandeling worden gekozen. In de komende jaren worden die voorspellingen steeds nauwkeuriger en betrouwbaarder. Het arsenaal aan medicijnen met verschillende specifieke aangrijpingspunten wordt flink uitgebreid. Slimme combinaties van behandelingen vergroten en verlengen de effectiviteit. Vroege diagnostiek is ook van groot belang en ook op dat vlak worden gelukkig vorderingen geboekt. Uiteindelijk gaan deze ontwikkelingen voor heel veel patiënten het verschil maken.”
Jobs hobby’s zijn voetbal, hardlopen en wandelen. Hij speelt wel met de gedachte een keer aan Alpe d’HuZes deel te nemen. “Het ligt voor de hand dan te voet de berg te bedwingen. Dat zal niet alleen fysiek, maar ook emotioneel een grote inspanning zijn. Ik heb enorm veel respect voor allen die Alpe d’HuZes mogelijk maken!”
