Onderzoeksverhaal

16 december 2021

   

Voorkomen dat kankercellen op reis gaan

Antoine Khalil, één van de wetenschappers die in 2021 zijn gestart met onderzoek dat uit het Alpe d’HuZes/KWF-fonds wordt gefinancierd, geeft als assistent-professor leiding aan een eigen onafhankelijke onderzoeksgroep binnen het Center for Molecular Medicine (CMM) bij het Utrecht UMC

Antoine is geboren in Libanon. Op zijn 25e verjaardag besloot hij naar Europa te gaan. In Libanon waren er te weinig mogelijkheden om onderzoek naar kanker te doen. Inmiddels onderzoekt hij de uitzaaiingen van primaire kwaadaardige tumoren, zoals borstkanker.

Borstkanker

“Borstkanker kwam in onze familie voor”, zo licht Antoine toe. “Ik heb van dichtbij ervaren hoe de ziekte het lichaam van mijn tante overnam en hoe mijn ooit zo fysiek sterke tante steeds zwakker werd. Tot de dood erop volgde.”
Antoine begon een doctoraalstudie aan de universiteit van het Duitse Würzburg. Het besluit om het laboratorium waarin hij zijn onderzoek uitvoerde naar het Radboudumc te verplaatsen betekende voor Antoine meeverhuizen naar Nederland. Na het behalen van zijn bul, ging hij als onderzoeker aan de slag in het Utrecht UMC.

Antoines onderzoek richt zich op de uitzaaiingen van primaire kwaadaardige tumoren: “Borstkanker kan levensbedreigend zijn omdat kankercellen zich kunnen verplaatsen. Ze kunnen in de bloedbaan terechtkomen en zo oorzaak zijn van secundaire tumoren die zich nestelen in vitale organen als lever, longen en hersenen. Dat proces bestaat uit vele stappen, metastase genaamd. Maar uiteindelijk zijn het deze uitzaaiingen van borstkanker waaraan de patiënt sterft. Mijn onderzoek richt zich op het in kaart brengen hoe kankercellen bewegen. De reis gaat vaak groepsgewijs maar sommige cellen gedragen zich als leider en gids. Door dit mechanisme van op reis gaande cellen te leren begrijpen moet het mogelijk zijn metastase een halt toe te roepen. De overlevingskansen voor patiënten worden dan aanmerkelijk groter.”

Samenwerking

Kankercellen verspreiden zich niet alleen, maar tonen daarbij ook vaak ander agressief gedrag zoals onbeheersbare vermenigvuldiging of ze worden resistent tegen eerder succesvol ontwikkelde behandelingen.
“Ik geloof in ‘niemand gaat meer dood aan kanker’ als we moleculaire en cellulaire mechanismen die verantwoordelijk zijn voor agressief gedrag van kankercellen begrijpen, daarvan ben ik overtuigd”, vult Antoine aan. “Dat vereist samenwerking op alle gebieden waarop kankeronderzoek plaatsvindt. Hechte samenwerking tussen research en geneeskunde heeft al geleid tot grote verbeteringen. Sommige types kanker die 10 jaar geleden een direct doodvonnis betekenden kunnen we nu genezen.”

Dat het gevecht tegen kanker niet gemakkelijk is beseft Antoine maar al te goed: “Patiënten ervaren dat aan den lijve. Zij hebben te maken met pijn en ongemak. Ook tijdens onderzoeken en tijdens de behandeling. Hoop is een belangrijk element om te zegevieren. Het kunnen hebben van die hoop hangt af van de gezamenlijke steun van artsen en verpleegkundigen, familie en vrienden die samen medische zorg en morele ondersteuning verlenen. Een spreekwoordelijke lach en traan hoort daar ook bij!
De maatschappij moet zich ervan bewust zijn dat diepteonderzoek leidt tot betere medische zorg en behandelmethodes. En dat kost geld.

Financiële en morele steun

Ik overweeg de Alpe te beklimmen en op te gaan in de massa van de andere deelnemers, supporters, vrijwilligers en sponsors. Alpe d’HuZes is een belangrijk event om geld in te zamelen om kankeronderzoek mogelijk te maken met als ultieme doel het leven van patiënten te verbeteren. Alpe d’HuZes is een mooi voorbeeld van maatschappelijke engagement. Een financiële maar ook morele steun voor allen die tegen kanker vechten.”