Per jaar krijgen ruim 2000 mannen en vrouwen slokdarmkanker. Deze patiënten moeten vaak naast chemotherapie en radiotherapie ook een operatie ondergaan. “In de meeste gevallen is de tumor op het moment van ontdekken al zo ver gevorderd dat de hele slokdarm moet worden weggenomen”, zegt oncologisch chirurg dr. Misha Luyer. Een dergelijke operatie brengt veel complicaties met zich mee, die zelfs tot overlijden van de patiënt kunnen leiden. De belangrijkste complicaties zijn longproblemen en lekkage van de slokdarm.
Instituut: Catharina Ziekenhuis Eindhoven
Vakgebied: Chirurgie
Start onderzoek: 1 januari 2017
Looptijd: 3 jaar
Financiering Alpe d’HuZes/KWF: € 309.225,-
Sondevoeding
Er worden een aantal maatregelen genomen om zulke complicaties te verminderen, of te voorkomen. In de meeste gevallen wordt bijvoorbeeld het eten via de mond na de operatie nog een poosje uitgesteld en krijgt de patiënt voeding via een voedingssonde in de dunne darm. Het idee hiervan is dat lekkage van voeding door de slokdarm en longproblemen door verslikken worden voorkomen. Alleen is het plaatsen van zo’n sonde niet zonder risico’s. Patiënten kunnen last krijgen van buikpijn, een infectie van de wond, lekkage van voeding in de buik en verstopping van de sonde. Er is zelfs de kans dat patiënten opnieuw moeten worden geopereerd. Deze patiënten hebben hierdoor alsnog een slechtere kwaliteit van leven.
“Kanker wordt steeds meer een chronische ziekte. Het zou mooi zijn als de kwaliteit van leven ook verbetert.”
Luyer en arts-onderzoeker Gijs Berkelmans willen daarom vanuit het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven onderzoeken wat de beste manier van voeden is na een slokdarmoperatie. “Als arts ben je continu op zoek naar verbetering”, benadrukt Luyer. En met die verbeteringen zijn ze al een eind op weg. In een eerste, kleinschalig opgezet onderzoek vonden ze bijvoorbeeld dat voeding door de mond na een slokdarmoperatie veilig en haalbaar was. En dat er niet méér complicaties voorkwamen dan bij sondevoeding. Bovendien ontwikkelde deze groep niet meer longcomplicaties, of lekkage van de slokdarm.
Aan het vervolgonderzoek doen in dit project ruim 140 patiënten mee, verdeeld over meerdere ziekenhuizen, zowel in het binnenland als in het buitenland. “Dit vervolgonderzoek is nodig om vast te stellen welk voedingsbeleid beter is en of directe voeding na een slokdarmoperatie niet alleen in onze kliniek werkt, maar in heel Nederland en zelfs internationaal. Hierdoor wordt de toepasbaarheid van het onderzoek groter” legt Berkelmans uit.
Onderzoeksopzet
Een deel van de patiënten krijgt vanaf de eerste dag na de operatie vloeibare orale voeding. De andere groep krijgt eerst sondevoeding en pas na 5 dagen orale voeding. Met dit onderzoek hopen Luyer & Berkelmans te achterhalen of orale voeding zorgt voor een sneller herstel en een betere kwaliteit van leven.
De uitkomsten van hun onderzoek zijn goed toe te passen in de dagelijkse gezondheidszorg. Luyer: “Een kleine aanpassing in de patiëntenzorg kan een grote invloed hebben op de patiënt: zelf kunnen eten en mogelijk een sneller herstel en dus een betere kwaliteit van leven.” Dat vindt ook Berkelmans belangrijk. Hij hoopt dat in de komende 10 jaar steeds minder patiënten bijwerkingen krijgen van kankerbehandelingen. “Kanker wordt steeds meer een chronische ziekte. Het zou mooi zijn als de kwaliteit van leven ook verbetert.”
Alpe d’HuZes
Om een onderzoek op deze schaal uit te voeren is financiering onmisbaar. Dat het onderzoek gefinancierd wordt uit het Alpe d’HuZes/KWF fonds maakt het voor Luyer en Berkelmans helemaal bijzonder. “We zijn ontzettend blij dat het ons is toegekend”, vertelt Berkelmans: “Dit was precies wat we nodig hadden. Heel mooi dat zoveel mensen zich inzetten op de Alpe.” Luyer voegt toe: “Samen maken we het mogelijk dat we kanker zullen bestrijden.”
